فاعلیت انسان و چگونگی ارتباط آن با ارادە الهی از دیرباز مورد توجه متکلمان و فیلسوفان بوده است. متکلمان اهل سنت با مبانی گوناگون، گرایشهای جبرگرایانه یا تفویضی را در قالب تقریرهای مختلفی تبیین کردهاند. این مقاله با بررسی این گرایشها در تلاش است میزان همخوانی آنها را با نظریه «امر بین الأمرین» روشن سازد.
هرچند قرائتهایی که به صراحت از جبر یا تفویض حمایت میکنند، هیچگونه قرابتی با نظریه امر بین الأمرین ندارند، اما تبیین این تفاسیر یا به جبر انجامیده، یا برخی متکلمان اگرچه بر فاعلیت انسان تأکید دارد، نهایتا آنکه تبیین آنها عقیم و بینتیجه مانده است.
تفسیر برخی متکلمان دیگر اهل سنت نیز، چیزی جز تناقضگویی نیست، زیرا فعل انسان را هم مخلوق خداوند میدانند و هم تأکید میکنند فعل خدا نیست.
